عرضه اولیه چیست ؟

عرضه اولیه از اولین اصطلاحاتی است که هر شخصی با ورود به بازار سرمایه با آن مواجه خواهد شد. در این آموزش قصد داریم به ساده زبان ممکن با اصطلاح عرضه اولیه آشنا و نکات کاربردی مربوط به عرضه اولیه شرح بدهیم . عرضه اولیه معادل فارسی «Initial Public Offering» یا «IPO» می باشد .

منظور از IPO اولین باری است که بخشی از سهام یک شرکت در بازار بورس و به شکل عمومی عرضه می‌شود. ، با عرضه‌های اولیه سهام یک شرکت در بازار بورس، آن شرکت از حالت سهامی خاص خارج و به یک شرکت سهامی عام تبدیل شده و مردم می‌توانند سهام آن شرکت را از طریق بازار بورس خریدوفروش کنند. شرکت‌های بسیاری در بازار بورس وجود دارند و هر یک از شرکت های در یک بازه زمانی وارد این بازار و به اصطلاح عرضه اولیه شده‌اند، که معمولاً ۵ تا ۱۰ درصد از کل سهام شرکت در عرضه اولیه ارائه می‌شود و به هر نفر تعدادی سهم از آن می‌رسد. البته این مقدار ممکن است تغییر کند. شرکت‌هایی که شرایط بهتری از نظر برآورده کردن الزامات قانونی دارند، معمولاً در بورس پذیرفته می‌شوند، در غیر این صورت، در فرابورس فعالیت خواهند کرد.

عرضه اولیه یعنی اینکه یک شرکت برای اولین بار سهام خود را در بورس یا فرابورس عرضه می‌کند. این کار به شرکت کمک می‌کند تا سرمایه و تأمین مالی بگیرد و شفافیت و اعتبار خود را افزایش دهد. همچنین، به سرمایه‌گذاران فرصت می‌دهد تا با قیمت پایین‌تر از ارزش ذاتی سهام، سود خوبی کسب کنند. برای خرید عرضه اولیه، باید کد بورسی داشته باشید و در روز و زمان مشخص شده، سفارش خود را ثبت کنید.

عرضه اولیه هم برای شرکت و هم برای سرمایه‌گذاران فواید زیادی دارد. برخی از این فواید عبارتند از:

•      تأمین سرمایه: شرکت با عرضه سهام خود، می‌تواند سرمایه لازم برای توسعه فعالیت‌ها، پرداخت بدهی‌ها، خرید دستگاه‌ها و ... را تأمین کند.
•     شفافیت: شرکت با ورود به بازار سرمایه، ملزم به افشای اطلاعات مالی و عملکرد خود به صورت دوره‌ای است. این کار باعث می‌شود که شفافیت شرکت افزایش یابد و نظارت بازار و سازمان بورس بر آن وجود داشته باشد.
•     اعتبار: شرکت با عرضه سهام خود، معتبرتر به نظر می‌رسد و می‌تواند به روابط خود با مشتریان، تأمین کنندگان، همکاران و ... بهبود ببخشد.

چرا از عرضه اولیه همیشه استقبال می شود ؟

استقبال سهامداران خرد از عرضه‌های اولیه این دلیل است که قیمت سهام شرکت‌هایی که برای اولین‌بار در بازار بورس یا فرابورس عرضه می‌شوند معمولاً در مدت زرمان کمی رشد مناسبی دارد و همین موضوع سبب می‌شود تا سهامداران با خرید سهام این شرکت‌ها بازدهی مناسبی در کوتاه‌مدت داشته باشند.

مزایای عرضه اولیه برای شرکت‌ها چیست؟

هدف اصلی عرضه شرکت‌ها در بورس، جذب سرمایه و تأمین مالی می باشد. با ورود شرکت‌ها به بورس ، شرکت ها مجبور به شفافیت در امور مختلف و صورت‌های مالی می باشند. همین امر باعث می‌شود اعتبار شرکت های در مواردی مانند دریافت کار راحت تری داشته باشند، حضور در بورس شرکت را در معرض عموم قرار داده و موجب نمایش چهره‌ای مثبت از آن خواهد شد که خود می‌تواند به استقبال هرچه بیشتر مشتریان و افزایش فروش و سود بیانجامد.

روش های خرید عرضه اولیه

روش های زیادی به منظور خرید عرضه اولیه سهام ها وجود دارد اما دو روشی که نسبت به سایر روش ها رایج تر و مورد استفاده قرار می گیرند: عبارتند از ثبت سفارش و بوک بیلدینگ که روش دوم نسبت که روش ثبت سفارش جدیدتر بوده و بیشتر استفاده می شود.
 
 

روش اول ، ثبت سفارش :

در این روش شرکت ها تعداد سهام منتشر شده ، حداکثر تعداد سهمی که هر فرد می تواند خریداری کند و قیمت هر سهم خود را برای عرضه اولیه در بازار بورس اعلام می کنند . سرمایه گذاران با توجه به این اطلاعات می توانند اقدام به ثبت سفارش برای خرید سهام شرکت مورد نظر کنند . نکته ای که در این نوع روش خرید وجود دارد این است که با توجه به اینکه عرضه اولیه ها معمولاً با تقاضای بالایی مواجه بوده و همچنین با توجه به محدودیتی که در مقدار سهام عرضه شده وجود دارد ، امکان اینکه تعداد سهام کمتر از مقدار تقاضا شده باشد بالا می رود که این باعث شده تا در این روش بحث اولویت زمانی مطرح شود بدین معنا که حق تقدم با افرادی است که زودتر اقدام به ثبت سفارش کرده و در اولویت برای خرید سهام قرار دارند.

 روش دوم ، بوک بیلدینگ :
در روش بوک بیلدینگ دیگر اولویت زمانی مد نظر نمی باشد بلکه اولویت قیمتی مد نظر است .  تعداد مشخصی از سهام شرکت در بازه قیمتی مشخصی ارائه می شود و خریدار مختار است تا قیمت مورد نظر خود را در بازه قیمتی تعیین شده انتخاب کند ، اما در آخر اولویت با کسانی است که بیشترین قیمت را پیشنهاد داده اند و سهام شرکت به تعداد مساوی بین این افراد تقسیم می شود.

منبع:کارگزاری بانک رفاه